MANITOL HF 20% 200 g000 mL

UPUTSTVO ZA PACIJENTA

MANITOL HF 20%
200 g/ 1000 mL, rastvor za infuziju

manitol

Pažljivo pročitajte ovo uputstvo, prije nego što počnete da koristite ovaj lijek.

Uputstvo sačuvajte. Može biti potrebno da ga ponovo pročitate.

Ako imate dodatnih pitanja obratite se svom ljekaru ili farmaceutu.

Ukoliko neko neželjeno dejstvo postane ozbiljno ili primjetite neko neželjeno dejstvo koje nije

navedeno u ovom uputstvu, molimo Vas da o tome obavijestite svog ljekara ili farmaceuta.

U ovom uputstvu pročitaćete:
1. Šta je lijek MANITOL HF 20% i čemu je namijenjen
2. Šta treba da znate prije primjene lijeka MANITOL HF 20%
3. Kako se upotrebljava lijek MANITOL HF 20%
4. Moguća neželjena dejstva
5. Kako čuvati lijek MANITOL HF 20%
6. Dodatne informacije

1. ŠTA JE LIJEK MANITOL HF 20% I ČEMU JE NAMIJENJEN?
MANITOL HF 20% rastvor za infuziju sadrži kao aktivni sastojak manitol koji pripada grupi lijekova koji
su poznati kao osmotski diuretici, a koji djeluju na bubreg tako što povećavaju količinu izlučenog urina
(mokraće). Na taj način se smanjuje količina tečnosti u Vašem organizmu.
MANITOL HF 20% infuzioni rastvor daje se u venu kao infuzija.

MANITOL HF 20% rastvor za infuziju, namjenjen je za:

Izazivanje mokrenja u prevenciji i/ili liječenju oslabljenog mokrenja kod akutne bubrežne

slabosti prije nego što poremećaj funkcije bubrega postane trajan.

Snižavanje povišenog moždanog pritiska i terapiju moždanog edema (otoka).

Snižavanje povišenog očnog pritiska koji se ne može regulisati drugim lijekovima.

Kod trovanja podsticanje izbacivanja toksičnih materija (koje se inače izbaciju preko bubrega),

pojačanim mokrenjem.

2. ŠTA TREBA DA ZNATE PRIJE PRIMJENE LIJEKA MANITOL HF 20%
Lijek MANITOL HF 20% se ne smije koristiti:

Ako ste alergični (preosjetljivi) na manitol ili na bilo koji drugi sastojak lijeka MANITOL HF 20%

(vidjeti odjeljak 6),

Ukoliko imate povišenu koncentraciju soli u krvi (hiperosmolarnost) jer u tim slučajevima
MANITOL HF 20% može još više da poveća osmolaritet krvi,

Ako imate izraženi prestanak mokrenja,

Ukoliko imate tešku plućnu kongestiju (prepunjenost krvnih sudova) ili plućni edem

(nakupljanje tečnosti),

Kod akutnog moždanog krvarenja, osim za vrijeme kraniotomije (operacija na mozgu),

Ako imate oštećenje prirodne zaštitne barijere između krvnih sudova glave i mozga, do čega
može da dođe poslije teške povrede glave (npr. koja je izazvala prelom kostiju lobanje),

Ukoliko imate tešku dehidraciju (gubitak tečnosti iz organizma),

Kod progresivnog oštećenja bubrega ili disfunkcije (poremećaj rada) nakon terapije
manitolom, uključujući razvoj oligurije (oslabljeno mokrenje) i azotemije (porast azotnih
jedinjenja u krvi),

Kod teške srčane slabosti,

Ako izostane terapijski odgovor po primljenoj test dozi.

Kada uzimate lijek MANITOL HF 20% posebno vodite računa:
Prije primjene lijeka MANITOL HF 20% upozorite Vašeg ljekara ukoliko imate ili ste imali:

oboljenje bubrega ili oslabljenu funkciju bubrega,

primate lijekove koji mogu da oštete Vaše bubrege (npr. neki antibiotici ili lijekovi kod
kancera). Vaš ljekar će znati ako bi bilo koji od lijekova koje uzimate, mogao da djeluje na
Vaše bubrege.

medicinsko stanje kod koga tkiva nisu dovoljno snabdjevena krvlju (šok). U tom slučaju, Vaš
ljekar će morati kod Vas da izvrši nadoknadu tečnosti i elektrolita, prije nastavka primjene
lijeka Manitol HF 20%,

srčanu slabost,

nizak nivo natrijuma (soli) u Vašoj krvi (hiponatremija),

nedovoljno tečnosti u organizmu (dehidracija),

nisku zapreminu krvi u krvnim sudovima (hipovolemija),

preosjetljivost na manitol (pošto ga ima u prirodi, a koristi se i u drugim medicinskim
preparatima, možda ste razvili osjetljivost na ovu supstancu, a da Vam prethodno manitol nije
davan intravenski),

poremećaj nervnog sistema koji je povezan sa već postojećom nedovoljnom funkcijom
prirodne zaštitne barijere koja razdvaja Vaš krvotok i mozak, pogotovu u slučaju oslabljene
bubrežne funkcije.

Kada primate infuziju ovog lijeka, Vaš ljekar će redovno kontrolisati:

rad Vašeg srca, pluća i bubrega,

količinu tečnosti koju primate,

količinu mokraće koju stvaraju Vaši bubrezi,

krvni pritisak u venama koje krv vraćaju u Vaše srce (centralni venski pritisak),

količinu natrijuma i kalijuma u Vašoj krvi i mokraći (elektroliti),

kiselost Vaše krvi i mokraće (Vašu acido-baznu ravnotežu).

Infuzija rastvora kroz iglu u venu, može da dovede do nadražaja i zapaljenja na mjestu gde je igla
uvedena u venu.

Ovaj rastvor ne treba da se daje kroz istu iglu kao i transfuzija krvi, jer to može da ošteti crvena krvna
zrnca ili da dovede do njihovog grupisanja.

Primjena drugih lijekova

Kažite svom ljekaru ili farmaceutu ako uzimate, ili ste do nedavno uzimali bilo koji drugi lijek,

uključujući i one koji se mogu nabaviti bez ljekarskog recepta.

Neki lijekovi mogu da utiču na infuziju lijeka Manitol HF 20%, ili ovaj lijek može da utiče na njih.
Ukoliko uzimate neki od tih lijekova, možda će biti potrebno promjeniti dozu.

Za sljedeće lijekove se zna da utiču na infuziju Manitola HF 20%, ili ovaj lijek utiče na njih:
Diuretici (lijekovi koji povećavaju izlučivanje mokraće) – pojačavaju dejstvo manitola,

ciklosporini (lijekovi koji sprečavaju odbacivanje presađenog organa) – mogu imati toksično dejstvo

na bubrege pa je potrebno pažljivo praćenje stanja pacijenta,

litijum (koristi se kod mentalnih poremećaja) – brže se eliminiše iz organizma i zato ima slabije

dejstvo kada se daje uz Manitol HF 20%,

aminoglikozidi (vrsta antibiotika) – pojačava njihovo toksično dejstvo na čulo sluha,

miorelaksanti (koriste se tokom anestezije za izazivanje oduzetosti mišića). O njihovom dejstvu

vodi računa Vaš anesteziolog. Manitol HF 20% pojačava njihovo dejstvo,

oralni antikoagulansi (lijekovi koji „razređuju“ krv, npr. varfarin) – manitol može da oslabi njihovo

dejstvo,

digoksin (pojačava snagu srčane kontrakcije) – zbog mogućeg smanjenja nivoa kalijuma u krvi,

Manitol HF 20% može da poveća rizik od pojave toksičnosti digoksina.

Uzimanje lijeka MANITOL HF 20% sa hranom ili pićima
Obratite se Vašem ljekaru za informacije o tome šta biste smjeli da pojedete ili popijete.

Primjena lijeka MANITOL HF 20% u periodu trudnoće i dojenja
Ukoliko ste trudni ili dojite, mislite da ste trudni ili planirate trudnoću, obratite se Vašem ljekaru ili
medicinskoj sestri.
Nije poznato da li manitol može da utiče na Vašu nerođenu bebu ili na Vašu trudnoću. Takođe se ne
zna da li manitol prolazi u mlijeko prilikom dojenja. Zato će Vam Vaš ljekar dati MANITOL HF 20%
infuziju tokom trudnoće ili za vrijeme dojenja, samo ukoliko je to zaista potrebno.

Uticaj lijeka MANITOL HF 20% na upravljanje motornim vozilom i rukovanje mašinama
Podaci o uticaju na sposobnost upravljanja mašinama i na sposobnost vožnje nisu od značaja za ovaj
preparat, obzirom da se preparat primjenjuje u zdravstvenoj ustanovi.

3. KAKO SE UPOTREBLJAVA LIJEK MANITOL HF 20%

Odrasli

Intravensku infuziju lijeka MANITOL HF 20% daće Vam medicinsko osoblje. Potrebnu dozu i vrijeme
davanja lijeka odrediće Vaš ljekar. To će zavisiti od Vašeg starosnog doba, tjelesne mase, stanja i
razloga liječenja. Količina lijeka koju primite takođe moćiće da zavisi i od drugih lijekova koje primate.

MANITOL HF 20% ne treba da primite ukoliko su u rastvoru vidljive čestice ili ako je ambalaža lijeka
oštećena na bilo koji način.

MANITOL HF 20% infuziju primićete kroz komplet za davanje infuzije kroz iglu uvedenu u venu. Zbog
svoje koncentracije, rastvor manitola može da izazove bol i da dovede do oštećenja vene na mjestu
davanja infuzije.

Izbor određene koncentracije manitola, doze i brzine davanja, zavisi od starosti, tjelesne mase,
kliničkog stanja pacijenta i druge terapije koja se uzima u isto vrijeme.
Ukoliko Vaši bubrezi ne funkcionišu normalno, Vaš doktor će Vam dati probnu dozu kroz infuziju.
Zatim će biti izmjerena količina mokraće koju izlučite pa ako Vaši bubrezi ne reaguju u dovoljnoj mjeri
na terapiju manitolom, primićete drugu terapiju.

Djeca i starije osobe

MANITOL HF 20% infuziju mogu takođe da prime i djeca i starije osobe (iznad 65 godina starosti). Vaš
ljekar će dozu prilagoditi Vašim potrebama.

Ako ste primili više lijeka MANITOL HF 20% nego što bi trebalo
Ukoliko ste primili previše MANITOL HF 20% infuzije (prekomjerna infuzija) ili Vam je data suviše brzo,
mogu se pojaviti sljedeći simptomi:

prevelika količina krvi u krvnim sudovima. Simptomi hipervolemije uključuju nakupljanje
tečnosti u trbuhu, oticanje ruku i nogu, nakupljanje tečnosti u plućima što izaziva otežano
disanje, buđenje noću uz kratak dah

poremećaj ravnoteže elektrolita

kiselost Vaše krvi može da postane prevelika. Simptomi acidoze obuhvataju pospanost,
osjećaj mučnine i dah koji se osjeća na aceton

glavobolja

mučnina

drhtavica, ali bez povišene tjelesne temperature

simptomi problema sa centralnim nervnim sistemom:

zbunjenost

zamaranje

napadi

stanje sužene svijesti i gubitak svijesti

Teško oslabljena funkcija Vaših bubrega

Ako se kod Vas pojavi bilo koji od ovih simptoma, obavezno odmah obavijestite Vašeg ljekara ili
medicinsku sestru. Davanje Vaše infuzije odmah će biti prekinuto i bićete dalje liječeni u skladu sa
Vašim simptomima.

Zaustavljanje infuzije MANITOL HF 20% rastvora
Vaš ljekar će donijeti odluku kada da prekine davanje ove infuzije.

Ako imate bilo kakva dodatna pitanja o primjeni ovog lijeka, obratite se svom ljekaru ili farmaceutu.

4. MOGUĆA NEŽELJENA DEJSTVA
Kao i svi lijekovi, i MANITOL HF 20% može imati neželjena dejstva kod nekih pacijenata.

Ukoliko se javi neko od sljedećih neželjenih dejstava odmah se obratite Vašem ljekaru ili medicinskoj
sestri

. To mogu biti znaci veoma teške ili čak smrtonosne reakcije preosjetljivosti (alergije), poznate i

kao

anafilaktički šok:

Oticanje kože lica i otok grla

Otežano disanje

Nizak krvni pritisak

Osip po koži

Koprivnjača (urtikarija)

Primićete terapiju u skladu sa Vašim simptomima.

Neželjena dejstva koja mogu da se jave su:

Previše ili premalo tečnosti u organizmu. Previše tečnosti izaziva oticanje. Premalo tečnosti u
organizmu dovodi do pojave simptoma dehidracije

Gubitak ravnoteže u koncentraciji elektrolita u krvi

Nizak krvni pritisak

Reakcija preosjetljivosti (alergijska reakcija)

Nedovoljna količina tečnosti u organizmu , što dovodi do pojave žeđi, gubitka apetita, suvoće
kože, crvenila kože, tamne mokraće, suvoće usta, zamaranja, slabosti, jeze, vrtoglavice,
nesvjestice ili omaglice

Nakupljanje tečnosti u potkožnom tkivu, obično oko članaka nogu

Glavobolja,

Napadi grčenja celog tijela

Vrtoglavica

Povišenje moždanog pritiska, koji prouzrokuje glavobolje, osjećaj mučnine, povraćanje, bol u
leđima, zamućenje vida i druge promjene čula vida, kao što su otežano pomeranje očiju

Zamućen vid

Poremećaj srčanog ritma

Nakupljanje tečnosti u plućima, koji dovodi do kratkoće daha, posebno u ležećem položaju, sa
istim simptomima kako kod prepunjenosti krvnih sudova pluća – vidjeti u gornjem tekstu

Zapaljenje sluzokože nosa

Suvoća usta

Odumiranje na dijelu površine kože

Mučnina

Povraćanje

Koprivnjača (urtikarija)

Grčevi

Izlučivanje velike količine mokraće

Oštećenje bubrega, koja dovodi do otežanog mokrenja ili do smanjenog izlučivanja tečnosti,
otoka na člancima nogu, prstima ruku ili na licu, usljed nakupljanja tečnosti u organizmu.

Nemogućnost izlučivanja mokraće

Jeza

Groznica

Srčana slabost, udružena sa pojavom tečnosti na plućima i otokom nožnih zglobova,

Nagli razvoj bubrežne slabosti, sa izraženim smanjenjem izlučivanja mokraće

Vaš organizam stvara previše kiseline ili Vaši bubrezi ne uklanjaju dovoljno kiseline iz Vašeg
organizma

Koma

Zbunjenost

Zamor

Nivo jedinjenja koja sadrže azot u krvi u koncentraciji višoj nego što je to normalno

Bubrezi ne mogu da stvaraju mokraću

Bubrezi stvaraju malu količinu mokraće

Bubrezi stvaraju veliku količinu mokraće

Smanjenje mišićne snage

Osjećaj opšte slabosti

Reakcije na mjestu primjene infuzije:

zapaljenje vene na mjestu davanja infuzije, sa crvenilom, otokom i bolom na koži
iznad puta pružanja vene (tromboflebitis na mjestu davanja infuzije)

otok na mjestu davanja infuzije (zapaljenje)

bol na mjestu davanja infuzije

osip na mjestu davanja infuzije

crvenilo na mjestu davanja infuzije

osjećaj svraba na mjestu davanja infuzije

prodor infuzionog rastvora u tkiva oko vene i otok na mjestu uboda., što može da
dovede do smanjenja protoka krvi i težeg oštećenja okolnog tkiva.

Ukoliko neko neželjeno dejstvo postane ozbiljno ili primjetite neko neželjeno dejstvo koje nije

navedeno u ovom uputstvu, molimo Vas da o tome obavijestite svog ljekara ili farmaceuta.

Prijavljivanje sumnje na neželjena dejstva lijeka
U slučaju bilo kakvih neželjenih reakcija nakon primjene lijeka, potrebno je obavijestiti Vašeg ljekara ili
farmaceuta. Ovo podrazumijeva sve moguće neželjene reakcije koje nisu navedene u ovom uputstvu
o lijeku, kao i one koje jesu.

5. KAKO ČUVATI LIJEK MANITOL HF 20%

Čuvati van domašaja i vidokruga djece!

Rok upotrebe:
3 (tri) godine. Nemojte koristiti MANITOL HF 20% rastvore za infuziju poslije isteka roka upotrebe
naznačenog na pakovanju. Rok upotrebe ističe posljednjeg dana navedenog mjeseca.

Čuvanje:

MANITOL HF 20% rastvor za infuziju

Čuvati na temperaturi od 20-30

C.

Lijekove ne treba bacati u kanalizaciju, niti kućni otpad. Pitajte svog farmaceuta kako da uklonite
lijekove koji Vam više nisu potrebni. Ove mjere pomažu očuvanju životne sredine.
Neupotrebljeni lijek se uništava u skladu sa važećim propisima.

6. DODATNE INFORMACIJE
Šta sadrži lijek MANITOL HF 20%
MANITOL HF 20% rastvor za infuziju (250 mL) sadrži 50 g manitola. Pored aktivnog sastojka,
MANITOL HF 20% rastvor za infuziju sadrži i dodatne sastojke (pomoćne supstance): natrijum-
hidroksid, koncentrovanu hlorovodoničnu kiselinu i vodu za injekcije.

Kako izgleda lijek MANITOL HF 20% i sadržaj pakovanja

MANITOL HF 20% rastvor za infuziju, 250 mL

Bistar, bezbojan rastvor.
Staklena boca (staklo tip II) sa gumenim čepom i aluminijumskom kapicom.

Režim izdavanja lijeka
Lijek se upotrebljava u zdravstvenoj ustanovi sekundarnog ili tercijarnog nivoa.

Proizvođač
HEMOFARM proizvodnja farmaceutskih proizvoda d.o.o. Banja Luka
Novakovići b.b, Banja Luka, Bosna i Hercegovina

Proizvođač gotovog lijeka
HEMOFARM proizvodnja farmaceutskih proizvoda d.o.o. Banja Luka
Novakovići b.b, Banja Luka, Bosna i Hercegovina

Nosilac dozvole za stavljanje lijeka u promet
HEMOFARM proizvodnja farmaceutskih proizvoda d.o.o. Banja Luka
Novakovići b.b, Banja Luka, Bosna i Hercegovina

Broj i datum dozvole za stavljanje lijeka u promet

MANITOL HF 20% , 200 g/ 1000 mL, rastvor za infuziju: 04-07.3-2-6806/16 od 26.05.2017.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Sljedeće informacije su namijenjene isključivo zdravstvenim radnicima:

Terapijske indikacije

Izazivanje diureze u prevenciji i/ili liječenju oligurije kod akutne renalne insuficijencije, prije

nego što poremećaj renalne funkcije postane ireverzibilan.

Snižavanje povišenog intrakranijalnog pritiska i terapija cerebralnog edema, ukoliko je krvno-

moždana barijera intaktna.

Snižavanje povišenog intraokularnog pritiska koji se ne može regulisati drugim lijekovima.

Stimulacija urinarne ekskrecije toksičnih supstanci (koje podliježu renalnoj eliminaciji) kod

trovanja.

Doziranje i način primjene

Doziranje
Izbor određene koncentracije manitola, doziranja i brzine primjene, zavise od starosnog doba, tjelesne
mase i kliničkog stanja pacijenta, kao i od konkomitantne terapije.

Odrasli i adolescenti

Akutna renalna insuficijencija

Opšta preporuka za dozni opseg je od 50 do 200 g/dan (250 do 1000 ml/dan), sa ograničenjem
pojedinačne doze na maksimalno 50 g manitola (250 ml). U većini slučajeva, odgovarajući terapijski
odgovor postiže se dozom od 50 g – 100 g/dan (250 – 500 ml/dan).

Uobičajena brzina davanja infuzije je 30 – 50 ml/h.

Samo u hitnim situacijama, maksimalna brzina davanja infuzije može da dostigne i 200 mg/kg, datih
tokom 5 min (

vidjeti dio o test dozi). Poslije 5 min, brzinu davanja infuzije treba ponovo podesiti kako bi

se protok urina održavao na najmanje 30 – 50 ml/h, uz maksimalnu dozu od 200 g/dan.

Doza od 50 – 100 g manitola može da se primjeni tokom kardiovaskulatnih i drugih tipova hirurških
intervencija, kao pomoćno sredstvo u prevenciji akutne renalne insuficijencije. Koncentracija i
zapremna infuzije koja se daje, zavisiće od potrebe za hidracijom pacijenta.

Primjena kod pacijenata sa oligurijom ili oštećenjem bubrežne funkcije

Pacijenti sa potvrđenom oligurijom kao i oni kod kojih se sumnja na poremećaj renalne funkcije, prvo
treba da prime test dozu od približno 1 ml/kg tjelesne mase (200 mg manitola/kg tjelesne mase tokom
3 – 5 min. Na primjer, kod odraslog pacijenta sa tjelesnom masom od 70 kg: približno 75 ml rastvora
Manitola HF 20%. Terapijski odgovor na test dozu smatra se adekvatnim ako se barem 30 – 50 ml/h
urina ekskretuje tokom 2-3 sata. Ukoliko izostane adekvatan odgovor, može se primjeniti naknadna
test doza. U slučaju da ni na naknadnu test dozu nema adekvatnog odgovora, terapiju manitolom
treba prekinuti i ponovo izvršiti procjenu stanja pacijenta, jer postoji mogućnost da je renalna
insuficijencija već nastupila.

Snižavanje povišenog intrakranijalnog pritiska, cerebralnog volumena i intraokularnog pritiska
Uobičajena doza je 1,5 – 2 g/kg tjelesne mase (7,5 – 10 ml/kg tjelesne mase), u infuziji tokom 30-60
min. Kod preoperativne primjene, infuziju treba dati 1 – 1,5h prije hirurške intervencije radi postizanja
maksimalnog efekta.

Stimulacija urinarne ekskrecije toksičnih supstanci (koje podležu renalnoj eliminaciji) kod trovanja
Kod izazivanja forsirane diureze, u okviru dodatne terapije teške intoksikacije lijekovima, doza
manitola treba da bude tako podešena da održava renalnu eliminaciju na najmanje 100 ml/h i pozitivni
bilans tečnosti od 1 – 2 l. Može se dati inicijalna doza punjenja od približno 125 ml.

Pedijatrijska populacija

Kod renalne insuficijencije, test doza treba da bude 1 ml/kg tjelesne mase (200 mg manitola/kg
tjelesne mase) data tokom 3 – 5 min. Terapijska doza varira od 0,5 – 1,5 g/kg tjelesne mase (2,5 – 7,5
ml/kg tjelesne mase). Ova doza se, ukoliko je to potrebno, može ponoviti jednom ili dva puta u
intervalu od 4 – 8 sati.

Kod povišenog intrakranijalnog i intraokularnog pritiska, ova doza može da se da tokom 30 – 60
minuta, kao kod odraslih.

Starija populacija

Kao i kod odraslih, doziranje zavisi od tjelesne mase, kliničkog stanja pacijenta i konkomitantne
terapije. Opšta preporuka za dozni opseg je ista kao kod odraslih 50 – 200 g manitola/dan (250 – 1000
ml/dan), uz ograničenje pojedinačne doze na maksimalno 50 g manitola (250 ml). Zbog mogućnosti
postojanja početne renalne insuficijencije, prije određivanja doze treba pažljivo razmotriti stanje
pacijenta.

Način primjene
Rastvor je za intravensku primjenu i to samo kroz sterilni i apirogeni infuzioni set, koji na kraju koji je
do pacijenta ima ugrađen filter, zbog mogućnosti stvaranja kristala manitola, kao i uz primjenu
aseptične tehnike. Set treba prethodno ispuniti rastvorom (prajmirati) kako bi se sprečio prodor
vazduha u sistem.

Rastvor treba prije primjene vizuelno pregledati na prisustvo čestica i promjenu izgleda. Koristiti samo
ako je rastvor bistar, bez vidljivih čestica, uz neoštećeno pakovanje.

Hiperosmolarni rastvori manitola mogu da dovedu do oštećenja vena. Ovaj hipertonični rastvor treba
dati u veće periferne vene ili najbolje centralnim venskim putem. Brzo davanje infuzije u periferne
vene, može da dovede do oštećenja.

Rastvori manitola mogu da kristalizuju na niskoj temperaturi. Prije primjene, rastvor pregledati na
postojanje kristala.

Kontraindikacije

Već postojeća hiperosmolarnost plazme

Izražena anurija.

Teška plućna kongestija ili plućni edem.

Akutno intrakranijalno krvarenje osim tokom kraniotomije.

Narušena krvno-moždana barijera.

Teška dehidracija.

Progresivno renalno oštećenje ili disfunkcija nakon terapije manitolom, uključujući razvoj
oligurije i azotemije.

Teška srčana insuficijencija.

Izostanak terapijskog odgovora na primjenu test doze.

Preosjetljivost na aktivnu komponentu lijeka ili neku od pomoćnih supstanci.

Posebna upozorenja i mjere opreza pri upotrebi lijeka

Upozorenja
Preosjetljivost

Zabilježene su anafilaktičke/anafilaktoidne reakcije, uključujući anafilaksu, kao i druge reakcije
preosjetljivosti i reakcije na infuziju. Prijavljen je jedan smrtni ishod.

Ukoliko se pojave bilo kakvi znaci ili simptomi koji navode na sumnju na reakciju preosjetljivosti,
infuzija se odmah mora obustaviti. Adekvatne terapeutske protivmjere moraju odmah da se uvedu, u
skladu sa kliničkim preporukama.

Manitola ima u prirodi (npr. u nekim vrstama voća i povrća) i u širokoj je upotrebi kao pomoćna
supstanca u lijekovima i kozmetici. Iz tog razloga, pacijenti mogu da budu senzibilisani, a da prethodno
nisu primali intravensku terapiju koja u svom sastavu sadrži manitol.

Toksičnost po CNS
Zabilježena je toksičnost po CNS koja se ispoljila npr. konfuzijom, letargijom, komom kod pacijenata
koji su liječeni manitolom, a pogotovo kod već postojećih poremećaja bubrežne funkcije. Prijavljeni su i
smrtni ishodi.

Toksičnost po CNS može da bude rezultat sljedećeg:
- visoka serumska koncentracija manitola
- hiperosmolarnost seruma kao posljedica intracelularne dehidracije unutar CNS-a
- hiponatremija ili drugi poremećaji elektrolita i acido/bazne ravnoteže nastali po primjeni manitola
Pri visokoj koncentraciji, manitol može da prođe hemato-encefalnu barijeru i da dovede do poremećaja
sposobnosti mozga da održava pH cerebrospinalne tečnosti, pogotovu kod postojeće acidoze.

Kod pacijenata kod kojih je hemato-encefalna barijera već narušena, mora se od slučaja do slučaja
izvršiti procjena rizika od razvoja cerebralnog edema (generalizovanog ili fokalnog), udruženog sa
ponovljenom ili kontinuiranom primjenom manitola, imajući u vidu očekivane koristi po pacijenta.

Nekoliko sati po primjeni manitola, može da dođe do

rebound povećanja intrakranijalnog pritiska.

Pacijenti sa narušenom hemato-encefalnom barijerom su pod povećanim rizikom.

Rizik od renalnih komplikacija
Kod pacijenata sa normalnom renalnom funkcijom prije terapije manitolom, a koji su primili visoke
intravenske doze ovog lijeka, zabilježena je reverzibilna, akutna oligoanurična renalna insuficijencija.

Iako je osmotska nefroza udružena sa primjenom manitola, u principu reverzibilna, za osmotsku
nefrozu se uopšteno govoreći, zna da može da napreduje do hronične renalne insuficijencije ili čak do
njenog završnog stadijuma.

Pacijenti sa već postojećim oboljenjem bubrega, ili oni koji primaju potencijalno nefrotoksične lijekove,
pod povećanim su rizikom od renalne insuficijencije kao posljedica primanja manitola.

Manitol treba davati uz oprez pacijentima sa poremećenom renalnom funkcijom.

Vidjeti Doziranje i način primjene.

Ukoliko renalna eliminacija opadne tokom davanja infuzije manitola, potrebno je pažljivo razmotriti
stanje pacijenta u smislu razvoja poremećaja renalne funkcije, uz obustavu infuzije ovog lijeka, ako je
to potrebno.

Rizik od hipervolemije
Prije primjene manitola izvršiti procjenu kardiovaskularnog statusa pacijenta.

Primjena visokih doza i/ili brze infuzije, kao i akumulacija manitola (usljed nedovoljne renalne
ekskrecije ovog lijeka), za posljedicu mogu da imaju hipervolemiju i prekomjerno nakupljanje
ekstracelularne tečnosti, što dalje može da dovede do kongestivne srčane insuficijencije ili do njenog
pogoršanja ukoliko je već postojala.

Ukoliko kod pacijenata dođe do pogoršanja rada srca ili pluća, terapiju treba obustaviti.

Rizik od disbalansa vode i elektrolita i hiperosmolariteta
Osmotska diureza izazvana manitolom, može da prouzrokuje ili pogorša dehidraciju/hipovolemiju i
hemokoncentraciju. Primjena manitola može takođe da izazove i pojavu hiperosmolariteta.

Uz to, u zavisnosti od doziranja i trajanja primjene, elektrolitni i acido-bazni disbalans mogu da
nastanu kao posljedica pomjeranja vode i elektrolita među ćelijama, osmotske diureze i/ili drugim
mehanizmima. Takvi disbalansi mogu da budu teški i da odvedu do smrtnog ishoda.

Disbalansi do kojih može da dođe tokom terapije manitolom su sljedeći:
Hipernatremija, dehidracija i hemokoncentracija (kao posljedica prekomjernog gubitka vode),
Hiponatremija (usljed povećane ekskrecije natrijuma tokom manitolom izazvane osmotske diureze

ili zbog pomjeranja intracelularne tečnosti u ekstracelularni prostor).

Hiponatremija može da izazove glavobolju, nauzeju, napade, letargiju, komu, cerebralni edem i smrt.
Akutna simptomatska hiponatremijska encefalopatija smatra se hitnim stanjem.

Rizik od razvoja hiponatremije je povećan, na primjer, kod:

djece

starijih pacijenata

žena

postoperativno

osoba sa psihogenom polidipsijom.

Rizik za nastanak encefalopatije kao komplikacije hiponatremije, povećan je npr. kod:

pedijatrijskih pacijenata (≤ 16 godina),

žena (posebno premenopauzalno)

pacijenata sa hipoksemijom,

pacijenata sa postojećim oboljenjem centralnog nervnog sistema.

Hipokalemija
Hiperkalemija
Disbalansi drugih elektrolita
Metabolička acidoza

Metabolička alkaloza
Održavanjem diureze, primjena manitola može da prikrije i intenzivira neadekvatnu hidraciju ili
hipovolemiju.

Reakcije na infuziju
Prilkom upotrebe manitola, zabilježena je pojava reakcija na mjestu davanja infuzije, koje uključuju
znake i simptome iritacije i inflamacije, kao i teške reakcije (kompartment sindrom i izbijanje bula) u
slučaju udruženosti sa ekstravazacijom.
Vidjeti odjeljak Neželjene reakcije.

Manitol treba oprezno primjenjivati kod pacijenata sa teškim poremećajem renalne funkcije. U tim
slučajevima treba dati test dozu i terapiju manitolom nastaviti samo ukoliko se postigne adekvatna
diureza.

Pacijenti sa već postojećim oboljenjem bubrega ili oni koji primaju potencijalno nefrotoksične preparate
su pod povećanim rizikom od pojave renalne insuficijencije po primanju manitola. Pažljivo pratiti
osmolalni

gap i bubrežnu funkciju i preduzeti adekvatne mjere ukoliko se jave znaci pogoršanja

bubrežne funkcije.

Kod pacijenata sa šokom i poremećajem funkcije bubrega, ne treba davati manitol do potpune
nadoknade volumena (tečnost; krv) i elektrolita.

Mjere opreza
Nadoknada volumena i elektrolita prije primjene

Manitol ne treba primjenjivati kod pacijenata sa hipovolemičnim šokom ili poremećajem funkcije
bubrega, do potpune nadoknade volumena i elektrolita

Monitoring
U cilju identifikacije prekomjernih pomjeranja tečnosti i elektrolita i za rano otkrivanje bubrežnih,
srčanih i drugih komplikacija, neophodno je pratiti:
- osmolaritet seruma,
- serumske elektrolite i acido-baznu ravnotežu,
- eventualnu pojavu znakova dehidracije ili hipervolemije i
- funkciju bubrega, srca i pluća.

Inkompatibilnost sa krvlju
Manitol ne treba davati zajedno sa krvlju jer može da dovede do aglutinacije i smežuravanja ćelija krvi.

Kristalizacija
Pri izlaganju niskim temperaturama, može da dođe do kristalizacije rastvora manitola. Prije primjene,
provjeriti da li su prisutni kristali.

Interferencije sa laboratorijskim testovima
Manitol može da prouzrokuje lažno pozitivne rezultate u nekim sistemima testova za koncentraciju
neorganskog fosfora u krvi.

Manitol dovodi do lažno niskih rezultata u testovima za određivanje koncentracije etilen glikola u krvi,
gdje se manitol na početku oksidiše u jedan aldehid.

Pedijatrijska upotreba
Bezbjednost i efikasnost u pedijatrijskoj populaciji, nisu utvrđene u kliničkim ispitivanjima.

Upotreba u starijoj populaciji

Opšta preporuka kod starijih osoba je da treba biti oprezan pri izboru doze, imajući u vidu češću
zastupljenost smanjene funkcije jetre, bubrega i srca, kao i udružene bolesti ili terapiju drugim
lijekovima.

Prilikom davanja manitola, treba pažljivo pratiti acido-baznu ravnotežu, bubrežnu funkciju i serumski
osmolaritet.
U slučaju povećanja serumskog osmolariteta kod pacijenta tokom terapije, efekat manitola na diurezu i
snižavanje intrakranijalnog i intraokularnog pritiska, može biti oslabljen.
Pacijente koji primaju manitol treba pratiti u smislu pogoršanja funkcije bubrega, srca ili pluća, uz
obustavljanje terapije u slučaju pojave neželjenih događaja.
Kardiovaskularni status pacijenta treba pažljivo procjeniti prije brzog davanja MANITOL HF 20%
rastvora za infuziju, pošto naglo nakupljanje ekstracelularne tečnosti može da dovede do naglog
razvoja kongestivne srčane insuficijencije.
Premještanje intracelularne tečnosti koja ne sadrži natrijum, u ekstracelularni odjeljak kao rezultat
infuzije manitola, može da snizi koncentraciju natrijuma u serumu i pogorša već postojeću
hiponatremiju. Može doći do gubitka natrijuma putem urina. Manitol može da prikrije i intenzivira
neadekvatnu hidraciju i hipovolemiju.

Pažljivo treba pratiti renalnu eliminaciju, balans tečnosti, centralni venski pritisak i elektrolitni balans
(pogotovu nivo natrijuma i kalijuma u serumu).
Ukoliko renalna eliminacija nastavi da opada tokom primjene manitola, može da dođe do njegove
akumulacije, a to može da intenzivira već postojeću ili latentnu kongestivnu srčanu insuficijenciju.

Pri čuvanju na niskim temperaturama, može da dođe do formiranja kristala u rastvoru manitola.

Dodavanje drugih lijekova ili nepravilna tehnika prilikom davanja infuzije, može da prouzrokuje febrilnu
reakciju usljed mogućeg unošenja pirogena. U slučaju neželjene reakcije, primjena infuzije se odmah
mora obustaviti.

Interakcije sa drugim lijekovima i druge vrste interakcija
Pojačavanje dejstva
Istovremena primjena drugih diuretika može pojačati efekte manitola pri čemu je potrebno
podešavanje doze.

Inhibicija dejstva
Manitol povećava protok urina, što prvenstveno utiče na lijekove koji u većoj mjeri podliježu renalnoj
reapsorpciji. Na taj način manitol povećava klirens ovih lijekova i smanjuje izloženost organizma
njihovom dejstvu.

Manitol povećava renalnu eliminaciju litijuma pa istovremena primjena ova dva lijeka može da umanji
terapijski odgovor na litijum.

Nefrotoksičnost lijekova usljed disbalansa tečnosti povezanog sa primjenom manitola
Iako je pojava takve interakcije u humanoj populaciji malo vjerovatna, pacijente koji uz manitol primaju
ciklosporin i aminoglikozid, treba pažljivo pratiti na pojavu znakova nefrotoksičnosti.

Neurotoksični agensi
Istovremena primjena neurotoksičnih agenasa (npr. aminoglikozida) i manitola može da pojača
toksičnost neurotoksičnih agenasa.

Agensi na koje utiče elektrolitni disbalans
Razvoj elektrolitnog disbalansa (npr. hiperkalemije, hipokalemija) povezan sa primjenom manitola,
može da izmijeni dejstvo agenasa koji su osjetljivi na takve disbalanse (npr. digoksin, agensi koji mogu
da produže QT interval, neuromuskularni blokatori).

Druge moguće interakcije su sa tubokurarinom i depolarizujućim neuromuskularnim blokatorima
(manitol pojačava njihovo dejstvo), oralnim antikoagulansima (manitol može da umanji njihov efekat

povećanjem koncentracije faktora koagulacije nastalim usljed dehidracije) i digoksin (ako poslije
terapije manitolom nastupi hipokalemija, postoji rizik od toksičnog dejstva digoksina).

Primjena u periodu trudnoće i dojenja

Trudnoća

Nema podataka o upotrebi manitola kod trudnica. Ne postoje podaci u studijama na životinjama koje
se tiču uticaja manitola na trudnoću i/ili embrionalni/fetalni razvoj i/ili rođenje i/ili postnatalni razvoj.
Manitol ne treba koristiti za vrijeme trudnoće, sem ukoliko je to zaista neophodno.

Dojenje

Nema podataka o stepenu izlučivanja manitola u mlijeko dojilje.
Manitol ne treba koristiti za vrijeme dojenja, sem ukoliko je to zaista neophodno.

Uticaj na psihofizičke sposobnosti prilikom upravljanja motornim vozilom i rukovanja mašinama
Podaci o uticaju na sposobnost upravljanja mašinama i na sposobnost vožnje nisu od značaja za ovaj
preparat.

Neželjena dejstva
Sljedeća neželjena dejstva su prijavljena u postmarketinškom praćenju manitola. Učestalost
neželjenih dejstava se ne može procjeniti na osnovu dostupnih podataka.

Klase sistema organa
prema rečniku MedDRA

Neželjene reakcije
(prema MedDRA terminologiji)

Učestalost
pojavljivanja

Alergijske reakcije

Imunološki poremećaji

Anafilaktička reakcija – uključujući i anafilaktički
šok*

Nije poznato

Disbalans tečnosti i elektrolita:**

dehidracija

edem

Poremećaji metabolizma i

ishrane

metabolička acidoza

Nije poznato

Glavobolja
Vrtoglavica
Porast intrakranijalnog pritiska usljed

rebound fenomena
Toksičnost po CNS koja se ispoljava kao:

konvulzije

koma

konfuznost

Poremećaji nervnog

sistema

letargija

Nije poznato

Poremećaji na nivou oka

Zamućen vid

Nije poznato

Srčana aritmija

Kardiološki poremećaji

Kongestivna srčana insuficijencija

Nije poznato

Vaskularni poremećaji

Hipotenzija

Nije poznato

Plućni edem

Respiratorni, torakalni,

i medijastinalni poremećaji

Rinitis

Nije poznato

Gastrointestinalni

poremećaji

Suvoća usta

Nekroza kože

Poremećaji na nivou kože i

potkožnog tkiva

Urtikarija

Nije poznato

Poremećaji

mišićno-skeletnog sistema Grčevi

Nije poznato

i vezivnog tkiva

Prekomjerna diureza
Osmotska nefroza
Retencija urina
Akutna renalna insuficijencija
Azotemija
Anurija
Oligurija

Poremećaji na nivou

bubrega i urinarnog

sistema

Poliurija

Nije poznato

Jeza
Bol u grudima (anginoznog tipa)
Groznica
Astenija
Opšta slabost
Reakcije na mjestu primjene:

infuzioni tromboflebitis

inflamacija na mjestu primjene

bol na mjestu primjene

osip na mjestu primjene

eritem na mjestu primjene

pruritus na mjestu primjene

Opšti poremećaji

i reakcije

na mestu primjene

Kompartment sindrom (udružen sa
ekstravazacijom i otokom na mjestu
primjene)

Nije poznato

*Može da se ispolji na koži, gastrointestinalnom traktu, zatim u vidu teških cirkulatornih (hipotenzija) i
respiratornih manifestacija (npr. dispnea). Druge reakcije preosjetljivosti, odnosno vezane za davanje
infuzije uključuju: hipertenziju, pireksiju, jezu, znojenje, kašalj, mišićno skeletnu ukočenost i mialgiju,
urtikariju/osip, pruritus, generalizovani bol, osjećaj nelagodnosti, nauzeju, povraćanje i glavobolju.
**uključujući hipervolemiju, periferne edeme, dehidraciju, hiponatremiju, hipernatermiju, hiperkalemiju.

Druge neželjene reakcije
Teška anafilaksa sa srčanim zastojem i smrtnim ishodom.

Prijavljivanje sumnje na neželjena dejstva lijeka
Prijavljivanje sumnje na neželjena dejstava lijekova, a nakon stavljanja lijeka u promet, je od velike
važnosti za formiranje kompletnije slike o bezbjedonosnom profilu lijeka, odnosno za formiranje što
bolje ocjene odnosa korist/rizik pri terapijskoj primjeni lijeka.
Proces prijave sumnji na neželjena dejstva lijeka doprinosi kontinuiranom praćenju odnosa koristi/rizik
i adekvatnoj ocjeni bezbjedonosnog profila lijeka. Od zdravstvenih stručnjaka se traži da prijave svaku
sumnju na neželjeno dejstvo lijeka direktno ALMBIH. Prijava se može dostaviti:

putem softverske aplikacije za prijavu neželjenih dejstava lijekova za humanu upotrebu (IS
Farmakovigilansa) o kojoj više informacija možete dobiti u našoj Glavnoj kancelariji za
farmakovigilansu, ili

putem odgovarajućeg obrasca za prijavljivanje sumnji na neželjena dejstva lijeka, koji se mogu naći na
internet adresi Agencije za lijekove: www.almbih.gov.ba. Popunjen obrazac se može dostaviti ALMBIH
putem pošte, na adresu Agencija za lijekove i medicinska sredstva Bosne i Hercegovine, Veljka
Mlađenovića bb, Banja Luka, ili elijektronske pošte (na e-mail adresu:

ndl@almbih.gov.ba

).

Predoziranje
Poslije pojave prvih znakova predoziranja neophodno je obustaviti dalju primjenu infuzionog rastvora
manitola. Ukoliko se prekorači vrijeme trajanja terapije ili brzina infuzije ili se primjeni velika zapremina
hiperosmotskog infuzionog rastvora manitola, može doći do cirkulatornog kolapsa i acidoze. Kao prvi
znaci/simptomi, mogu se javiti glavobolja, nauzeja i drhtavica bez promjene tjelesne temperature.

Zatim mogu usljediti konfuzija, letargija, konvulzije, stupor i koma. Terapija je simptomatska i
suportivna i obuhvata kontrolu balansa tečnosti i elektrolita. Hemodijaliza takođe može biti od pomoći.

Lista pomoćnih supstanci
Natrijum-hidroksid,
hlorovodonična kiselina, koncentrovana,
voda za injekcije.

Inkompatibilnost
MANITOL HF 20% rastvor za infuziju ne smije se davati istovremeno, prije ili poslije davanja krvi kroz
isti infuzioni set, zbog rizika od pseudoaglutinacije

.

Budući da ispitivanja kompatibilnosti nisu rađena, ovaj lijek se ne smije miješati sa drugim lijekovima.

Rok upotrebe
3 godine. Lijek ne treba primjenjivati poslije datuma označenog na pakovanju.

Posebne mjere upozorenja pri čuvanju
Čuvati na temperaturi od 20

C-30

o

C.

Priroda i sadržaj kontaktne ambalaže
Boca od bezbojnog stakla (staklo II analitičke grupe), zatvorena gumenim čepom (bromobutil
elastomer) i

flip kapicom.

Posebne mjere opreza pri odlaganju materijala koji treba odbaciti nakon primjene lijeka
Koristiti bistar rastvor (bez vidljivih čestica) iz neoštećene boce.

Svu neiskorišćenu količinu lijeka ili otpadnog materijala nakon njegove upotrebe, treba ukloniti u
skladu sa važećim propisima.